Bayram Demir

Biyografi:
1981, Kastamonu, Türkiye’de doğdu
2001-2010 Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü (Hüsamettin Koçan Atölyesi), İstanbul, Türkiye
İstanbul’da yaşamakta ve özel sektörde kumaş tasarımcısı olarak çalışmaktadır.

Bayram Demir 1981 yılında Kastamonu’da dünyaya geldi. Kadırga Endüstri Meslek Lisesi Mobilya Dekorasyon Bölümü’nde okudu. Mezun olduktan sonraki 2 yıl boyunca birçok mobilya atölyesinde alanında tecrübeli ustalarla çalıştı. 2001 yılında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’ne başladı ve 2010 yılında Hüsamettin Koçan Atölyesi’nden mezun oldu. Öğreniminin ilk yıllarından itibaren tekstil şirketlerinde baskı, nakış ve çeşitli aksesuarlar için grafik ve kumaş tasarımları yaptı. Sektörün uluslararası önde gelen birçok markası için özel koleksiyonlar hazırladı. Sanatçı İstanbul’da yaşamakta ve özel bir tekstil şirketinde mesleki kariyerine tasarım direktörü olarak devam etmektedir.

Mesleki hayatına paralel olarak sanatçı resim, şiir, felsefe, psikoloji, semboloji ve mitoloji konularına özel ilgi duydu. Çeşitli felsefe ve psikoloji konularında uzun yıllar eğitimler aldı, araştırmalar yaptı ve felsefe derneklerinde kendi ifadesiyle ‘mütevazi seminerler’ verdi. Şiirlerin, küçük hikâyelerin ve skeçlerin olduğu onlarca defter yazıp çizdi. Kendine özgü felsefi ve sembolik hikâyelerini anlatan son resimlerini hâkim olduğu en iyi teknikte, yani örme kumaş olarak tasarladı ve kumaş fabrikalarında bunların üretimlerini gerçekleştirdi. Ve uzun yılların ardından (yaratıcı motivasyonun korunması zorluğu ve üretkenliğin azalması kaygısı nedeniyle) artık resimlerinin sanatseverler ile buluşmasına karar verdi.

Sanatçının resimleri için genel olarak şu temel durumların bir toplamı olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır: Grafik sanatı, tekstil teknolojisi, dijital resim, felsefe, psikoloji, semboloji, mitoloji ve şiir. Bunlardan ilki sanatçının mesleki kariyerini icra ettiği grafik sanatıdır. Resimlerde grafik sanatına dair kurgular ve o alana ait teknik araçların izleri görülebilir. Ressam iyi bir “pixel art” çizeridir ve kumaş tasarımları için kendine ait çeşitli dijital boyama metotları geliştirmiştir. Aynı zamanda 3d ve 2d formlar ve kompozisyonlar yaratmakta da deneyim sahibidir. Sahip olduğu tüm bu deneyimler üretkenlik hızını oldukça fazla artıran özelliklerdir.

Sanatçının şu an üzerinde çalıştığı “kumaş resim” koleksiyonu teknik olarak incelendiğinde tekstil sanatları tarihi açısından da önemli çalışmalar olduklarına inanıyoruz. Resimlerin üretim sürecinde kumaş makinelerinin sınırlarının zorlandığı, yüksek renk sayılarının ve özel iplik içeriklerinin denendiği konuya vakıf kişiler tarafından hemen fark edilecektir.

Elbette ki teknik ve malzeme sanatın sadece bir sahnesi gibidir. Sahneye yansıyan oyunun ardında ise hikâye vardır: duygusal, zihinsel ve sezgisel boyutlardaki güçlü bir hikâye bu sahne üzerinde var olur ve eğer yeterince güçlü ise onu seyreden insanların bilincinin derin katmanlarına ulaşabilir.


Sanatçı Beyanı:
Çalışmalarımda her zaman inatçı bir şekilde sınırlandırılmaya karşı koyan bir değişim gözlemlenebilir. Sürreal bir içerik resmin kendisi değil, sadece resimdeki kurgunun dekorları gibidir. Sanırım uçuk kaçık bir film sahnesi izlerken oyuncunun birden uyanması ve somut gerçekliğe dönmesi gibi resimdeki sürreal imajlar da aniden resim mekânındaki dekorlara dönüşüyor. Resimlerimdeki bu ele avuca sığmayan yapı bir yandan sürekli sınırlamalardan uzak kalmaya çalışırken diğer yandan birçok matematiksel, geometrik, grafiksel kurgunun içinden bir şeyler anlatmaya çalışıyor.

Sanırım en büyük problem “iyi bir resim” konusunda karar verilmiş sınırlayıcı bir fikre sahip olmak. Bu yüzden her zaman akışta olmayı ve sembollerin, fikirlerin, imajların rahatça uçuşmalarını izlemeyi seviyorum ve onlara sınırlı zihnimle mümkün olduğunca müdahale etmemeyi deniyorum. Keza, bazen kendimi iyi bir resim üzerine zihinsel fikirler üretmek yerine, resimsel olmayanları kâğıda yaklaştırmamaya çalışırken buluyorum. Kâğıdın sınırlarında bir muhafız gibi bekliyorum. Müziğin müzikal olamayan seslerin dışarıda bırakılmasıyla elde edilmesi gibi. Bazen estetik kaygılar nedeniyle resimin bir yerlerinde kendimi süsleme yaparken bulursam bu durumu devam ettirmekten kaçınıyorum.

Hayatımın birçok zamanında düşüncelerime bir sembolün eşlik ettiğini gördüm. Çocukluğumdan beri şiir yazdığım için metaforik bir gözlükle etrafa bakıyorum ve bunun sonucu olarak da resimlerimdeki sembolik dil yapısı doğal bir şekilde oluşuyor. Bu simgelerin büyük bir bölümü yukarıda ifade etmeye çalıştığım süreçler içerisinde sezgisel olarak ulaşılmış içeriklerken birçoğu da salt ilham yerine bu konuda yaptığım araştırma ve gözlemlerim sonucunda ortaya çıkmış bilgi içerikleridir. Bu felsefi şiirsel konu zenginliği, resimlerimdeki arketipsel durumlara ilişkin anlatılara yol açar: evrim, türüm, ruhun ölümsüzlüğü, yanılsama, gerçek, bilinçdışı içerikleri, bireyselleşme süreci, doğanın potansiyelleri gibi konular resimsel olarak vücut bulmaya ya da anlaşılmaya çalışıyor. Bu sebeple bir resme başlamadan önce haftalarca genel semboller üzerine düşünürüm. Bazen resme başladığımda yalnızca birkaç belli belirsiz sembole ve kompozisyon fikrine sahibimdir. Resim yüzeyi zihinsel vizyonlarımın yansıdığı bir aynaya dönüşür. İçerikler anlam içinde form kazanır ve birbirleri ile ilişkiler kurarak kompleks bir yapı oluşturur. Resim bittiğinde ise senfonik bir anlam bütünlüğüne sahip yoğun simgesel bir çalışma karşımdadır...

Resimlerimin önemli olduğunu düşündüğüm bir diğer özelliği yüksek mistik köklere sahip olmasalar da “kutsal” bir kurguya sahip olmalarıdır, ya da en azından profan ürünler değildirler. Bu kutsallıktan kasıt elbette ki egzoterik dinlerin katı ifadeleriyle benzerlik değildir. C. G. Jung’un bahsettiğine yakın bir ifadedir: Jung, insanı hayvandan ayıran en büyük özelliğin akıl değil, din olgusu olduğunu ifade etmiştir. Burada ifade edilen durum insan bilincinin yüksek bir ifadesidir ve insanın büyük bir varoluşsal yeteneğidir. Bu yetenek hepimizde kolektif olarak mevcuttur ve sezgilerimiz aracılığıyla çalışır, sembol dilini okuyabilir, anlayabilir, onları kullanabilir ve aktarabilir.

Elbette ki resimlerimde simyasal süreçlerin anlatıldığı inisiyasyon hikâyelerini anlatmak gibi büyük bir hedefi amaçlamıyorum. Sanatımın kontrol edebildiğim sınırları içinde sembollerin birbirleriyle ilişkiler kurduğu mistik resimsel bir dil yakalamak istiyorum.

Botticelli’nin bilgi ve ilhamla harmanlanmış kompozisyonlarındakine yakın bir anlam gücüne sahip olmayı dilerdim. Ya da Andrea Alciato’nun şiir ve bunlara eşlik eden amblemlerindeki gibi erdemler dediğimiz zamansız kavramları anlatabilecek güçlü bir şiirselliğe ulaşmayı isterdim. Ya da Zen Koan’ları yaratabilecek özel bir felsefi zihne. Ya da tasavvuf hikâyelerindeki psikolojik ve felsefi bilgi düzeyine. Böylelikle resimlerde ya da şiirlerimde insan ruhuna bazı güçlü anahtarlar verebilirdim.

Belki de göreceli ifadeleri bir kenara bırakıp keyifli bir şekilde resim yapmaya devam etmeli ve bu keşif dolu serüveni sürdürmeye çalışmalıyım. Umarım bir gün resimlerim daha güçlü sözler söyleyecek ve belki sadece bir kişiyi hayatındaki bir düğümden kurtaracak ilhamı ona verecek…  Belki de bir gün kendime…

Bayram Demir